Mga Buhay sa Damuhan, Mga Bayani ng Bayan
Sa daigdig ng mga bayani ako’y tila kakaiba
pagkat ang pangalan ko’y walang kayang imarka.
Buong giting, buong tapang, at buong buhay pa
ang ialay ko ma’y tila wala ring halaga.
Ganito ba talaga ang mabuhay sa mundo,
ang pagkatao ng isa’y talo ng pagkamaligno?
Ang bayaning naturingan na sa lahi ang talino,
utak-galunggong din pagdating sa prinsipyo.
Sa silid-aklatan ng mga alaala
ay nakalimbag at nakaukit ang mga lumang istorya.
Ang bawat aklat doon kahit punit-punit na
ay may aral pang iniingatan sa bawat pahina.
Kung kaya ang nakaraa’y muli mong lakbayin
Nang iyong matagpuan ang mga dakilang giliw.
Ang mga bayaning kalayaan ang handog sa atin
Ay tulad ng saranggolang malaya sa turing.
Ang saranggolang iyon bagamat malaya
ay di mo aakalaing may katalik na hibla.
Ang hibla kung mapatid ay makasisira
at kadalasa’y nagdudulot ng pagkapariwara.
Matapos mong lakbayin ang nakaraan,
iyo namang silipin ang isang larawan-
larawang ipininta ng malikhaing kamay
na siyang nagsahimig ng tula ng buhay.
At pagkalipas nito’y pakatantuhin mo
ang kababalaghan na nangyayari sa mundo.
Mabuti pang naisin mong malignuhin ng tunay na maligno
kaysa malignuhin ng buhay na tao.
At tulad ng hamog na humahalik sa mga dahon,
ang tao’y may kaisipang tulad naman ng alimuom.
Ang hamog na hindi sinasadyang matipon
ay naiinom naman ng kulisap sa maghapon.
Ang mga tala sa langit ay iyo namang tanungin
kung sino ang makapapawi sa lahat ng paninimdim.
Magtataka ka pagkat ika’y sasagutin
ng larawan ng bayani sa kalawakang kaydilim.
“Kung iisipin mo lang aking kaibigan,
ang papel at pluma ay lubhang makapangyarihan.
Ang sa puso buhat at ginawa sa isipan,
sa panitikan man di’y isang gintong yaman."
Sa kagawaran ng kawalang-malay at pagwalang-bahala,
nawa’y sumibol ang mga hinuha;
pagkat ang isip-galunggong at taong walang laya
ay puhunan naman ng kayraming dakila.
Sa masukal na mundo ay kayraming ahas.
Sa damuhan sa parang ay may naglalarong kulisap.
Sa maaliwalas na langit ay may saranggolang lumilipad.
Sa pahina ng panitikan ay may bayaning walang kupas.
Ang mundo nati’y isang malawak na damuhan
na sari-saring damo ang maaaring mabuhay.
Sa gitna ng damuha’y may silid-aklatan
na tinatahanan ng mga bayani ng bayan!